Hidkom Mühendislik
75.Yıl Bulv. Demirciler Sit. B Blok No:2 - Nilüfer, Bursa
Pzt - Cst 8.30 - 18.00

Günümüzün imalat ve işleme atölyelerinin favori cnc işleme tezgahları 5 eksenli işleme tezgahlarından oluşmaktadır. Bu yazımızda 5 eksen dünyasına bir giriş yapmak niyetindeyiz ve genel kavramlardan, faydalarına, kazançlara kadar bir çok konuda bilgilendirme de bulunacağız…

Ünlü İtalyan ressam, şair, heykeltıraş Michelangelo’nun güzel bir sözü var “Her taş bloğunun içinde bir heykel vardır ve onu keşfetmek heykeltıraşın görevidir.” Ve bu sözü bir de günümüzün şartlarında Michelangolo’nun elinde 5 eksenli bir frezenin olduğunu düşünürseniz, neler yapılabileceğini hayal bile edemezsiniz.

5 Eksen frezede işlenmiş Davut heykeli
5 Eksen frezede işlenmiş Davut heykeli

Aslında anlatmak istediğimiz tam olarak şu, ister yukarıda ki görselde ki gibi bir mermeri işleyin, isterseniz titanyumdan bir parça, fazlalıklarını attığınızda geriye kalan ise tam olarak istediğinizdir. Ve bu istediğinizi en iyi şekilde ve en kısa sürede işlemek için sahip olmanız gereken tek şey 5 eksenli bir işleme tezgahı olacaktır…

Konuyu biraz daha hareketlendirelim, 5 eksenli cnc işleme nedir bu konuya değinelim…

5 eksenli cnc işleme nedir?

5 eksenli cnc işleme en basit tarif ile bir parçayı, kesme takımını 5 farklı eksen boyunca işlemek veya hareket ettirmek için cnc ünitesini kullanarak işleme demektir. Bu 5 eksenli işleme sayesinde şekilsel olarak çok karmaşık yapıların tek bir seferde işlenmesini sağlar ve bu özelliği sayesinde teslim sürelerinin azalması, verimliliğin artması, parça geometrisine daha iyi erişim sağlayan kesici takım sayesinde çarpışmaların önlenmesi neticesinde takım ömrü gibi ekstra kazanımlar sayesinde çok kolay bir şekilde imalat atölyeleri tarafından benimsenmiştir.

Konumuz 5 eksen işleme ve biraz daha konuya herkesin eşit katılımını sağlamak için bazı kavramları açıklamakta yarar var. Mesela nedir bu 5 eksen?

Hani meşhur bir hikaye var, Newton elma ağacının altında uyuklarken kafasına bir elma düşer ve oradan Evraka der (pardon bu Arşimet’ti) ve bir bakarsınız yer çekimi kanununu keşfetmiştir. İşte böyle bir hikaye de 3 eksen için geçerlidir. Ünlü filozof Rene Descartes, bir gün yatağına uzanmış dinlenirken oda içerisine vızıldayarak uçan sineğe gözü takılır ve onun uçuşunu belirtecek 3 eksenli koordinat sistemini yani X,Y ve Z sistemlerini bulur. Bu keşiften yüzyıllar geçmiş olmasına rağmen sistem halen daha geçerliliğini kullanmak ve keşke Descartes sinek uçarken biraz daha yakından ve yavaş çekimde bakabilseydi, sineğin uçuşu sırasında yapacağı dönme ve salınımları da gözlemleyecek ve böylece 5 eksen tabirini yüzyıllar öncesinden insanlığa armağan etmiş olacaktı…

Hikayemiz oldukça güzel lakin biz bir de bunu uygulamada görelim…

 

5 eksen cnc freze tezgahı
5 eksen cnc freze tezgahı

Şimdi pür dikkat bu yukarıda ki görsele bakmanızı istiyorum. Daha yukarıda söylediğimiz 3 eksen koordinatı yani X,Y ve Z eksenlerini makinenin üzerine çizmişler. Çok daha basite indirmek istersek hani bir kutu düşünün bu kutunun en, boy ve yüksekliği vardır ya işte bu 3 ekseni de öyle düşünebilirsiniz.

Tamam 3 ekseni keşfettik peki diğer 2 eksen nerede. Onun da cevabı yine görsel de yer almakta. İş parçasının bağlanacağı tablanın kendi etrafında dönmesi ve bir eksen etrafında salınım yapması ile geriye kalan 2 eksen de eklenmiş oluyor ve böylece 5 eksenli cnc işleme konusunu böylelikle anlamış oluyoruz.

Piyasada 6 eksenli işleme tezgahları da bulunmakta ama klasik 5 eksen tezgahlardan fazla olarak bir kaç özellik daha barındırmaktadırlar ve çok özel uygulamalar haricinde 5 eksenli cnc işleme tezgahları piyasanın genelinde kabul görmüş ve sıklıkla kullanılmaktadır.

5 eksen cnc freze üreticileri tarafından farklı konfigürasyonlara ait işleme tezgahları üretilmiştir. Kimi tezgah A ekseni etrafında dönen bir tablaya sahiptir kimisi ise c ekseni etrafında dönen bir tablaya sahiptir. Her bir tezgahın üretim amacı farklıdır, kimisi daha büyük hacimli iş parçalarının işlenmesi için idealdir kimisi ise yerden kazanım sağladığı için farklı amaçlar için üretilmekte ve tercih edilmektedir.

5 eksenli işleme tezgahlarında bir diğer akla gelen soru da şu olmakta. Piyasada 6 eksen 9 eksen 11 eksen gibi makineler var ve bize kaç eksen tezgah lazım. İşte bu sorunun cevabı işleyeceğiniz parça geometrilerinde gizli. Uzay ve havacılık sektörüne ait önemli parçalar genellikle karmaşık geometrilidir veya bir türbin kanada, türbin rotoru gibi karmaşık ve farklı koordinat düzlemlerine sahip parçalar için genel olarak  5 eksen işleme tezgahı yeterli gelecektir. Parça geometrisini söylerken parçanın boyutlarını da es geçmemekte fayda var. Bu konuda en iyi cevaplar hiç şüphesiz cnc işleme tezgahı üreticilerinden gelecektir ve bu konuda apayrı bir yazı da hazırlayacağız.

Yazımızı yavaş yavaş sonlandırmaya doğru ilerlerken değinmek istediğimiz bir konu daha var oda 5 eksenli işleme tezgahlarından en iyi faydayı nasıl sağlarız…

5 eksenli işleme tezgahlarında güzel bir sonuç elde etmenin bir çok bileşeni vardır bu bileşenler;

  • İyi bir operatör
  • Kabiliyetleri iyi bilinen bir işleme tezgahı
  • İyi bir kesme programı
  • İyi bir 5 eksen mengene
  • Kaliteli bir takım

Görüldüğü gibi yukarıda sıraladığımız bileşenler bir araya geldiğinde ortaya güzel bir sonuç çıkmaması ihtimal dahilinde değildir. Lakin genel olarak piyasada bu 5 adımdan bir kaçı eksiktir. Mesela iyi bir operatör herkesin sahip olmak istediği bir elemandır lakin yetişmiş personel uzun yılların ve zorlu işlerin tecrübe edilmesiyle meydana gelmekte.

Listemizde ikinci sırada yer alan kabiliyetleri iyi bilinen bir işleme tezgahından kastımız, makinenin yapabileceği çok farklı senaryo varken dar kalıplar altında işleme yapmak mevcut potansiyeli kullanamama nedeniyle zaman ve para kaybı olarak dönecektir.

Kesme programları için bir çok alternatif bulunmakta, simülasyonlar, çarpışma önleyici aktiviteler, kesme yolları gibi birbirinden farklı konuda iyi iş çıkaran yazılımlar bulunmakta. Bu yazılım konusu yine de yapacağınız işe göre değişse de komplike parçalar için doğru yazılım her zaman avantajdır.

Sanırım olmazsa olmaz maddelerden birisi 5 eksen mengene ve zero point mengene tabla sistemleridir. İşleme tezgahınız ne kadar güçlü olursa olsun, iş parçanızı tutacak mengeneniz yeteri kadar iyi değilse, takım kırılmasından, parça hasarına, tolerans değerleri kaçıklığı gibi bir çok sorunla karşılaşabilirsiniz. Kurt dişi açma aparatı ile çok az mesafeden iş parçasını tutma kabiliyetine sahip HWR marka mengene ve tabla sistemleri ile güçlü talaş kaldırma operasyonları yürütmeniz oldukça kolay. Detaylı bilgi için iletişim numaralarımızdan bizlere ulaşabilirsiniz.

Son olarak ta kesici takım… Piyasada birbirinden farklı kalitede kesici takımlar bulunmakta. Yapacağınız işe ve takım ömrüne göre seçeceğiniz doğru takımlar ile en uygun maliyetli işleme gerçekleşmiş olacaktır.

Sonuç olarak 5 eksen işleme nedir, 5 eksen nedir, 5 eksen mengene ve 5 eksenin faydaları hakkında oldukça doyurucu bir yazının sonuna geldik. Birbiri ardına sektörel makalelerimizi okumak için sitemizi sık sık ziyaret etmeyi unutmayınız.

Bir başka yazı da görüşmek dileğiyle…

Category: Genel

Comments

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

HWR 5 Eksen Mengene